La fiaba: La sigala e la formiga
La sempreverde fiaba di Esopo


Adattamento testo: Andrea Mondini
Traduzione dialettale: Giuseppe Mezzadri
La sigala e la formiga
A gh’éra ’na volta, in-t-al témp äd l’istè, ’na sigala ch’ la cantäva insimma a un fil d’erba intant che sott’ äd le ’na formiga la tribuläva e la tribuläva par portär al sicur in-t-al so formigär i gran ’d formént.
D’ ogni tant la sigala la dmandäva al formighi:
“Mo parchè tribulìv ’csi tant tutt al dì? Gni chi con mi, a l’ómbra ’dl’erba: a starì al fressch e podremma cantär tutt insèmma!”
” Mo il formighi i seguitävon a lavorär:
“A gh’èmma da preparär il scorti par l’inveron: cuand la néva l’arà cuatè la téra, a ne gh’ restarà pu gnénta da magnär”.
” La sigala la ne gh’ la caväva proprja miga a capir la formiga. Dal rést, l’istè l’éra ancorra lónga e dal témp par mettor da ’na pärta il scorti a gh’nin sariss stè fin trop. Acsì la seguitäva a cantär:
“La la laaa… la la laaa… la la laaa!”
” Fnì l’istè, però, era rivè l’avtón: in gir an gh’ éra pu ’d frut e la sigala l’andäva a vajón dedsà e dedlà, rozgand di fij d’erba ormäj bél-e gnu giäld e ’na cuälca fója za scäda. Mo anca l’avtón ormäj l’éra fnì: e rivè l’inveron, la néva l’äva cuatè tutta la téra.
“Brrrr! Che frèdd! Anca l’acua la taca zamò a fär la tlarén’na!”
An gh’ éra restè pu gnént da mettor in-t-al stommogh. La sigala la batäva i dént dal frèdd e la gh’ äva ’na gran fama. Un gioron, sotta ala néva, l’éra riväda a ’na cazletta picén’na picén’na: l’à guardè déntor pasand d’ atach’ a ’na fnéstra, e l’à visst la fórmiga ch’ la stäva al caldèn e a cuärt dala néva, cla zgaroläva i gran ’d formént ch’ l’ äva miss da ’na pärta.
“Ah! Mo se stà proprja bén chi al caldén!”
Carga ’d frèdd, la sigala l’à pichè a l’uss.
“Chi è ch’a picca? Chi gh’è?”
“A són la sigala: a són ’drè morir dal frèdd e a n’ gh’ò pu gnént da magnär!”
“A m’ ricord äd ti: st’istè, intant che mi a me stläva la schén’na p’r ésor prónta par l’inveron, ti, co’ fävot?”
“A j ò cantè! A j ò cantè tutta l’istè!”
“Ät canté?” à gh’à rispost la fórmiga,
“E alóra, adésa, bala!”
Po, sarè l’uss, l’à lasè fóra al fredd la sigala.
Chi gnént a fà, gnént al cucca!
Voci di: Paride Mori, accento di Coenzo; Letizia Nicoli e Annalisa Pirondi accento Parma città.
La cicala e la formica
C’era una volta, durante l’estate, una cicala che cantava sopra un filo d’erba mentre sotto di lei una formica faticava e faticava per trasportare al sicuro nel suo formicaio i chicchi di grano.
Ogni tanto la cicala chiedeva alle formiche:
“Ma perché lavorate cos’ tanto tutto il giorno? Venite qui con me, all’ombra dell’erba: starete al fresco e potremo cantare tutti insieme!”
Ma le formiche continuavano a lavorare:
“Dobbiamo preparare le provviste per l’inverno: quando la neve avrà ricoperto la terra, non resterà più nulla da mangiare.”
La cicala non riusciva proprio a capire la formica. Del resto, l’estate era ancora lunga e di tempo per mettere da parte le provviste ce ne sarebbe stato fin troppo. Così continuava a cantare:
“La la laaa… la la laaa!”
Finita l’estate, però, venne l’autunno: in giro non c’erano più frutti e la cicala vagava di qua e di là, sgranocchiando degli steli d’erba ormai ingialliti e qualche foglia ormai essiccata. Ma anche l’autunno finì: e arrivato l’inverno, la neve coprì tutta la terra.
“Brrrr! Che freddo! Anche l’acqua comincia già a gelare!”
Non era rimasto più nulla da mettere nello stomaco. La cicala batteva i denti dal freddo e aveva una gran fame.
Un giorno, sotto la neve, raggiunse una casetta piccina piccina: guardò dentro, passando accanto a una finestra, e vide la formica che stava al calduccio riparata dalla neve, sgranocchiando i chicchi di grano che aveva messo da parte.
“Ah! Si sta proprio bene qui al calduccio!”
Infreddolita, la cicala bussò alla porta.
“Chi bussa? Chi c’è?”
“Sono la cicala: sto morendo di freddo e non ho più niente da mangiare!”
“Mi ricordo di te: quest’estate, mentre io mi spaccavo la schiena per essere pronta per l’inverno, tu, cosa facevi?”
“Ho cantato! Ho cantato tutta l’estate!”
“Hai cantato?” rispose la formica
“E allora, adesso, balla!”
Poi, chiusa la porta, lasciò fuori al freddo la cicala.
Chi nulla fa, nulla ottiene!