La fiaba: La sigala e la formiga

La sempreverde fiaba di Esopo

Adattamento testo: Andrea Mondini

Traduzione dialettale: Giuseppe Mezzadri

La sigala e la formiga

A gh’éra ’na volta, in-t-al témp äd l’istè, ’na sigala ch’ la cantäva insimma a un fil d’erba intant che sott’ äd le ’na formiga la tribuläva e la tribuläva par portär al sicur in-t-al so formigär i gran ’d formént.

D’ ogni tant la sigala la dmandäva al formighi:
“Mo parchè tribulìv ’csi tant tutt al dì? Gni chi con mi, a l’ómbra ’dl’erba: a starì al fressch e podremma cantär tutt insèmma!”

” Mo il formighi i seguitävon a lavorär:
“A gh’èmma da preparär il scorti par l’inveron: cuand la néva l’arà cuatè la téra, a ne gh’ restarà pu gnénta da magnär”.
” La sigala la ne gh’ la caväva proprja miga a capir la formiga. Dal rést, l’istè l’éra ancorra lónga e dal témp par mettor da ’na pärta il scorti a gh’nin sariss stè fin trop. Acsì la seguitäva a cantär:
“La la laaa… la la laaa… la la laaa!”
” Fnì l’istè, però, era rivè l’avtón: in gir an gh’ éra pu ’d frut e la sigala l’andäva a vajón dedsà e dedlà, rozgand di fij d’erba ormäj bél-e gnu giäld e ’na cuälca fója za scäda. Mo anca l’avtón ormäj l’éra fnì: e rivè l’inveron, la néva l’äva cuatè tutta la téra.
“Brrrr! Che frèdd! Anca l’acua la taca zamò a fär la tlarén’na!”
An gh’ éra restè pu gnént da mettor in-t-al stommogh. La sigala la batäva i dént dal frèdd e la gh’ äva ’na gran fama. Un gioron, sotta ala néva, l’éra riväda a ’na cazletta picén’na picén’na: l’à guardè déntor pasand d’ atach’ a ’na fnéstra, e l’à visst la fórmiga ch’ la stäva al caldèn e a cuärt dala néva, cla zgaroläva i gran ’d formént ch’ l’ äva miss da ’na pärta.
“Ah! Mo se stà proprja bén chi al caldén!”
Carga ’d frèdd, la sigala l’à pichè a l’uss.
“Chi è ch’a picca? Chi gh’è?”
“A són la sigala: a són ’drè morir dal frèdd e a n’ gh’ò pu gnént da magnär!”
“A m’ ricord äd ti: st’istè, intant che mi a me stläva la schén’na p’r ésor prónta par l’inveron, ti, co’ fävot?”
“A j ò cantè! A j ò cantè tutta l’istè!”
“Ät canté?”
à gh’à rispost la fórmiga,
“E alóra, adésa, bala!”
Po, sarè l’uss, l’à lasè fóra al fredd la sigala.

 

Chi gnént a fà, gnént al cucca!

 

 

Voci di: Paride Mori, accento di Coenzo; Letizia Nicoli e Annalisa Pirondi accento Parma città.

La cicala e la formica

C’era una volta, durante l’estate, una cicala che cantava sopra un filo d’erba mentre sotto di lei una formica faticava e faticava per trasportare al sicuro nel suo formicaio i chicchi di grano.

Ogni tanto la cicala chiedeva alle formiche:

“Ma perché lavorate cos’ tanto tutto il giorno? Venite qui con me, all’ombra dell’erba: starete al fresco e potremo cantare tutti insieme!”
Ma le formiche continuavano a lavorare:

“Dobbiamo preparare le provviste per l’inverno: quando la neve avrà ricoperto la terra, non resterà più nulla da mangiare.”

La cicala non riusciva proprio a capire la formica. Del resto, l’estate era ancora lunga e di tempo per mettere da parte le provviste ce ne sarebbe stato fin troppo. Così continuava a cantare:

“La la laaa… la la laaa!”

Finita l’estate, però, venne l’autunno: in giro non c’erano più frutti e la cicala vagava di qua e di là, sgranocchiando degli steli d’erba ormai ingialliti e qualche foglia ormai essiccata. Ma anche l’autunno finì: e arrivato l’inverno, la neve coprì tutta la terra.

“Brrrr! Che freddo! Anche l’acqua comincia già a gelare!”

Non era rimasto più nulla da mettere nello stomaco. La cicala batteva i denti dal freddo e aveva una gran fame.

Un giorno, sotto la neve, raggiunse una casetta piccina piccina: guardò dentro, passando accanto a una finestra, e vide la formica che stava al calduccio riparata dalla neve, sgranocchiando i chicchi di grano che aveva messo da parte.

“Ah! Si sta proprio bene qui al calduccio!”

Infreddolita, la cicala bussò alla porta.

“Chi bussa? Chi c’è?”

“Sono la cicala: sto morendo di freddo e non ho più niente da mangiare!”

“Mi ricordo di te: quest’estate, mentre io mi spaccavo la schiena per essere pronta per l’inverno, tu, cosa facevi?”

“Ho cantato! Ho cantato tutta l’estate!”

“Hai cantato?” rispose la formica

E allora, adesso, balla!”

Poi, chiusa la porta, lasciò fuori al freddo la cicala.

 

Chi nulla fa, nulla ottiene!